تی دی سی اس یا تحریک فراجمجمه ای چیست؟؟

دکتر دارابی_متخصص روانشناسی و نوروتراپیست.

تهران-44030719

رایج‌ترین روش‌های تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای (tES ) شامل تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای جریان مستقیم (tDCS )، جریان متناوب (tACS ) و جریان با نویز‌های متناوب (tRNS ) می‌باشد.

در طول تحریک جریان الکتریکی از 0.4 تا 2 میلی‌آمپر از روی جمجمه وارد می‌شود. در تحقیقات انجام شده شدت جریان ۱ تا ۲ میلی‌آمپر مورد استفاده قرار گرفته است که برابر با تراکم 0.03–0.06 mA/cm2 است. این شدت تحریک برای ایجاد تغییر در میزان تحریک‌پذیری در قشر حرکتی و تغییر در فرایندهای شناختی، ادراکی و فیزیولوژیکی در قشر پیشانی، آهیانه‌ای، گیجگاهی و پس‌سری کافی است.

 – تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای جریان مستقیم (tDCS ) و عوامل تاثیرگذار بر اثرآن:

1) شدت و تراکم جریان:

در تحقیقات انجام شده شدت جریان ۱ تا ۲ میلی‌آمپر مورد استفاده قرار گرفته است که برابر با تراکم 0.03–0.06 mA/cm2 است. این شدت تحریک برای ایجاد تغییر در میزان تحریک‌پذیری در قشر حرکتی و تغییر در فرایندهای شناختی، ادراکی و فیزیولوژیکی در قشر پیشانی، آهیانه‌ای، گیجگاهی و پس‌سری کافی است. افزایش تراکم جریان می‌تواند باعث افزایش اثرگذاری بیشتر شود. همچنین ممکن است به دلیل اثرگذاری بیشتر دامنه الکتریکی در لایه‌های عمیق‌تر قشری و حساسیت جمعیت‌های متفاوت نورونی به تحریک مستقیم، منجر به اثرگذاری بر جمعیت‌های نورونی بیشتری شود.

علاوه بر این، به دلیل غیرخطی بودن اثرات tDCS از نظر فیزیولوژیکی، تحریک شدیدتر می‌تواند جهت اثرات را نیز تغییر دهد و جمعیت های مختلف نورونی ممکن است حساسیت متفاوتی به tDCS نشان دهند.

  -محل الکترود، چینش و جریان مستقیم:

در اکثر مطالعات انسانی و حیوانی الکترود آند موجب افزایش تحریک‌پذیری قشری می‌شود در حالی که الکترود کاتد برعکس آن است. اما در مواردی خلاف این نیز گزارش شده است. یکی از دلایل احتمالی این تناقضات این است که نحوه اثرگذاری الکترود بر نورون‌ها به جهت جریان خود نورون‌ها نیز بستگی دارد. پلاریزه بودن خود آکسون و سوما به دلیل تجمع بالای کانال‌های یونی نسبت به دندریت‌ها جهت جریان نورون را بیشتر مشخص می‌کند.

علاوه بر این محل قرارگیری الکترود return نیر حائز اهمیت می‌باشد. نادرست بودن محل قرارگیری این الکترود می‌تواند موجب تغییر جریان شود. همچنین اگر الکترود تحریک و الکترود return در فاصله کمی از یکدیگر قرار بگیرند بیشتر جریان از پوست عبور می‌کند.

پروتکل‌های tDCS کلاسیک دارای دو الکترود در ابعاد 25 و 35 سانتی‌متر مربع هستند. این الکترودها به دلیل بزرگ‌ بودن، اثر کانونی و متمرکزی بر روی قشر ندارند. اگرچه اثر متمرکز در تحقیقات مورد نیاز است و پژوهشگران به دنبال تعیین مکان دقیق هستند اما در موارد درمانی این سطح از دقت کافی می‌باشد.

اندازه الکترود و محل قرارگیری الکترود ‌ return بر اثر کانونی تحریک اثرگذارند. با کاهش سطح تماس الکترود می‌توان میزان اثر کانونی را افزایش داد. همچنین آرایش‌های جدید الکترودهای return می‌تواند باعث فوکالیتی بیشتر شود. در روش High-Density tDCS (HD-tDCS) یک الکترود تحریک در وسط قرار گرفته و چند الکترود return آن را احاطه می‌کنند. در این روش نیز فوکالیتی افزایش می‌یابد.

  مدت زمان و فاصله بین تحریک:

  مدت زمان و طول مدت تحریک، اثرات بعد از آن را تعیین می‌کند. در انسان برای ایجاد تحریک موقت بدون اثرات طولانی‌مدت، حدود ۴ ثانیه تحریک ارائه می‌شود. در این ۴ ثانیه تغییرات فقط در همان زمان مشاهده می‌شود. برای دیدن اثرات طولانی مدت باید طول مدت تحریک بیشتر باشد. اما این اثر به صورت خطی نیست. نشان داده شده است که اگر مدت تحریک آند ۱۳ دقیقه و کاتد ۹ دقیقه باشد، می‌توان اثر آن را برای ۱ ساعت در قشر حرکتی انسان دید. نشان داده شده است بعد از ۲۶ دقیقه تحریک آند، باعث کاهش تحریک‌پذیری می‌شود. بنابراین باید از گزینه دیگری مانند تکرار جلسات تحریک استفاده کرد.

روی هم رفته، برای tDCS پروتکل‌های مختلفی در دسترس است که از نظر قطبیت تحریک، چگالی جریان، مدت زمان تحریک و همچنین اندازه و محل الکترود متفاوت اند. بسته به این پارامترها، پروتکل‌های تحریک را می‌توان حداقل تا حدی تغییر داد تا جهت، قدرت، میزان کانونی بودن و مدت زمان تأثیرات بر فعالیت قشر مغز و تحریک پذیری را کنترل کرد.

 -تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای جریان متناوب (tACS ) :

در این روش فعالیت نوسان‌دار مغز با استفاده از جریان‌های متناوب تعدیل می‌شود. در tACS پتانسیل غشای سلول‌ها با تحریک‌های الکتریکی متناوب در فرکانس‌های خاص تحت تاثیر قرار مي‌گیرد و سعی می‌کند تا با جریان متناوب قشری تعامل کند.

در tACS تقریبا جریانات نوسانی قشر مغز با فرکانس تحریک اعمالی، سنکرون می‌شوند.

tACS را می‌توان به عنوان نوعی tES طبقه بندی کرد که معمولاً شامل ایجاد جریان سینوسی از روی جمجمه است. چندین مطالعه بر روی حیوانات و انسان‌ها نشان می‌دهد که مکانیسم tACS بر اساس تغییر نوسانات مغزی استوار است.

در طول یک نیم چرخه نوسان جریان متناوب، یک الکترود به عنوان آند و دیگری به عنوان کاتد عمل می‌کند و قدرت جریان پس از نیم موج سینوسی افزایش و کاهش می‌یابد. در نیم‌چرخه دیگر، الگو معکوس می‌شود تا مجموع صفر شود. بنابراین پتانسیل غشا در مجموع تغییر نمی‌کند، اما اثر دپولاریزاسیون یا هایپرپولاریزاسیون چرخه به اندازه کافی قوی است تا فعالیت عصبی را تغییر داده و اثرات آنلاین را القا کند.

tACS می‌تواند بر فرکانس امواج مغزی اثرگزار باشد. اما باید توجه داشت افزایش شدت تحریک در این روش می‌تواند اثرات غیر خطی بر تغییرات ناشی از آن داشته باشد. علاوه بر این، فرکانس‌های خاصی می توانند با بقیه فرکانس‌ها تعامل کند. بنابراین، باید فرض کرد که تغییر یک فرکانس ممکن است بر فرکانس‌های دیگر تأثیر بگذارد. استدلال مشابهی در مورد موقعیت آناتومیکی ناحیه اثر نیز می‌توان بیان کرد: جفت شدن طولانی مدت نوسانات قشری می‌تواند باعث ایجاد تغییرات در کل شبکه عملکردی شود. بنابراین، تعدیل نوسانات مغزی توسط tACS یک فرایند خطی نخواهد بود و اثر ممکن است محدود به فرکانس یا ناحیه تحریک مشخصی نباشد.

تعدیل فاز نوسانات مغزی نیز می‌تواند اثرات رفتاری و فیزیولوژیکی به همراه داشته باشد. هنگام استفاده از بیش از دو الکترود، می‌توان فاز تحریک را دستکاری کرد، که به زاویه سینوسی نسبت به الکترودهای مختلف اشاره دارد و باعث تحریک هم‌فاز یا غیر‌هم‌فاز می‌شود. به همین ترتیب، انتظار می رود نواحی مغزی که در معرض شرایط مشابه با تحریک مرحله ای قرار می گیرند، ارتباطات خود را با یکدیگر تسهیل کنند.

کلمات کلیدی=متخصص تحریک مغزی در تهران.بهترین متخصص تی دی سی اس در غرب تهران.متخصص خوب نروتراپی تهران. بهترین دکتر متخصص تحریک الکتریکی مغز در تهران.متخصص تی ای سی اس در تهران.بهترین متخصص تحریک مغزی در شهرک غرب.متخصص تحریک مغزی در تهران.بهترین متخصص تی دی سی اس در غرب تهران.متخصص خوب نروتراپی تهران. بهترین دکتر متخصص تحریک الکتریکی مغز در تهران.متخصص تی ای سی اس در تهران.بهترین متخصص تحریک مغزی در شهرک غرب.مرکز نوروفیدبک در شهرک غرب.مرکز نوروفیدبک در سعادت آباد. مرکز نوروتراپی غرب تهران.مرکز نوروفیدبک در آریاشهر. مرکز نوروفیدبک غرب تهران. مرکز نوروفیدبک در بلوار ایت الله کاشانی.بهترین متخصص نوروفیدبک در غرب تهران.